ECEHAN ERSÖZ
Hürriyet.com.tr’de yayınlanmış yazımdır. Her hakkı saklıdır.
“Metaverse’te Fijital Moda” yazımda bahsettiğim ve heyecanla beklenen Metaverse Moda Haftası (MVFW), 24-27 Mart tarihleri arasında gerçekleşti. Moda dünyasının teknolojiyle yarattığı sinerjide son nokta olan, gerçek dünyayı sanal aleme yansıtmaya aday Metaverse Moda Haftası’nda neler oldu gelin bir göz atalım.
Moda artık podyum defileleri, şovlar, sosyal medya postları veya mağaza deneyimlerimizden sonra şimdide yeni teknolojiler sayesinde gerçeğin ötesinde yepyeni bir algıyla bizlerle buluşuyor. Uzun bir zamandır bilişim ve yazılım teknolojileri ile önemli derecede etkileşim halinde olan moda sektöründe yapay zekâ ve 3D yazılımlar ile yaratıcılık, tasarım, üretim, sürdürülebilirlik gibi konularda önemli kazanımlar yaratıldı. Moda ve teknolojinin yakaladığı bu sinerji son dönemin gözde kavramı Metaverse’te de sürdürüyor. Yapay zekâ, blokzincir, makine öğrenimi blokzincir, kripto para ve NFT gibi önemli alanlarını bir araya getiren disiplinlerarası bir yapı olan Metaverse, bu özellikleri ile modanın fijitalleşmesine bence çok büyük katkı sağlayacak. Ünlü markaların yer aldığı blokzincir tabanlı metaverse platformu Decentraland’de gerçekleşen Metaverse Moda Haftası (MVFW), yapılan hazırlıklar, yatırımlar ve katılımcıların ilgisi de modanın geleceğini anlamada önemli bir gösterge. Decentraland, moda haftasını metaverse’de “bir ilk” olarak adlandırıyor. Moda haftası kapsamındaki bir organizasyonun Metaverse’de gerçekleşmesi ilk olsa da metaverse’de ilk defile 2021 yılında gerçekleşmişti. Daha öncesinde ise bu kadar büyük kapsamlı olmasa da moda markaları Collina Strada ve Mimi Wade çevrimiçi metaverse IMVU’da moda şovlarına ev sahipliği yapmıştı.
Metaverse Moda Haftası’nda ise Dijital moda şirketlerinin yanı sıra, geleneksel olarak fiziksel giysiler üreten bir dizi marka da etkinliğe katıldı. Ünlü markalardan katılımcılar arasında Dolce& Gabbana, Hugo Boss, Estée Lauder, Tommy Hilfiger, Forever 21, Estée Lauder, Philipp Plein, DKNY, Hogan, Selfridges, Tommy Hilfiger, SHOW studio, DUNDAS, Karl Lagerfeld, Vogue & Hype, Fresh Couture, Placebo, Forever 21, Perry Ellis America, D-CAVE ve dijital tasarımcılar The Fabricant ve Auroboros yer aldı.
Dört günlük süre boyunca Decentraland, sanal podyumlarda yürüyen avatarlar üzerinde dijital giysiler sergileyen markaların yer aldığı bir dizi podyum şovuna, partilere ve pop-up mağazalara ev sahipliği yaptı.
Etkinliğin tamamı Decentraland’de inşa edilen, Lüks Moda Bölgesi’nde gerçekleşti. Katılımcılar Paris’teki Avenue Montaigne’den ilham alan üst düzey bir alışveriş alanıyla çevrili Luxury Fashion District’de sanal mağazaları ziyaret etme fırsatı yakaladı. Ethereum tabanlı olan Decentraland, yine Ethereum blok zinciri tarafından desteklenen MANA kripto para birimini kullanıyor. Katılımcılar web sitesini ziyaret ederek ve bir Ethereum cüzdanı üzerinden Metaverse Moda Haftası’na erişim sağladılar. Ziyaret edilebilen lokasyonlar Metaverse Group’un sahip olduğu mevcut Moda Bölgesi’nde bulunan Lüks Moda Bölgesi, New York sokaklarından ilham alınarak tasarlanan Rarible Sokağı, Dragon City, MetaTokyo, Boson Protocol, Metaloop, Threedium ve Cashlabs oldu.
Hanson Robotics tarafından geliştirilen sosyal insansı bir robot olan moda tutkunu Sophia da Metaverse Moda Haftası’nda hazır bulundu.
Katılımcı markalardan Etro, alışveriş yapanların hazır giyim ve aksesuarlarını doğrudan web mağazasına girerek satın almalarına veya koleksiyon öğeleriyle avatarlarını özelleştirmelerine olanak sağlayacak ilk sanal pop-up mağazasını açtı.
Markanın Kadın Giyim Kreatif Direktörü Veronica Etro, yaptığı açıklamalarda Liquid Paisley Capsule’ü “tamamen yeni ve kapsayıcı bir podyum boyutuyla, her şeyin mümkün olduğu metaverse’de” piyasaya sürmeye karar verdiklerini ifade etmişti. Marka için bu, cinsiyet sınırı olmayan bir koleksiyonun herkesin erişebileceği bir defile ile tanıtılması anlamına gelen, güçlü bir mesaj taşıyor.
Bu ilk Metaverse Moda Haftasının hem markaların hem de katılımcıların dijital modaya olan ilgilerini anlamada önemli bir yere sahip olduğunu düşünüyorum. Bu anlamıyla MVFW, dijital modayı çok daha geniş bir topluluğa getirdiği için moda takviminde çok önemli bir kilometretaşı durumunda. Bu anlamda moda sadece metaverse evrenine girmekle kalmadı. Geleceğinde çeşitlilik, merkeziyetsizlik, e-ticaret, kendini ifade etme, sürdürülebilirlik, robotik ve topluluk olma gibi kavramların varlığını da ortaya koymuş oldu.
Fiziksel defileler çoğunlukla belirli bir davetli grubuna sunulabiliyordu. Metaverse Moda Haftası (MVFW) ile bu kısıt ortadan kalkmış oldu. Bu konu ile ilgili olarak Moda Haftası (MVFW) başkanı Giovanna Casimiro, “MVFW’nin dünyadaki herkes tarafından erişilebilir olacağını” söylemişti. Bir diğer olumlu durum ise insanların çevrimiçi olarak bir araya gelmeleri sayesinde dünyanın dört bir yanına uçup 10 dakikalık moda şovları üretmek için ortaya çıkan tüm bu fiziksel atıkların önüne geçilirken, önemli bir kaynak tasarrufu sağlanmış oluyor. Metaverse Moda Haftası katılımcı markalarından Fabricant’ın kurucu ortağı Amber Jae Slooten, iklim üzerindeki olumsuz etkileri göz önüne alındığında, geleneksel moda haftalarının artık gerekli olmayabileceği bir geleceğe işaret ediyor.
Etkinlikte dijital koleksiyonu Biyomimikri, NFT olarak açık artırmaya çıkan dijital couture moda markası Auroboros’un kurucu ortakları Alissa Aulbekova ve Paula Sello, “Decentraland, şu anda anında ticaret ve 3D etkileşime izin veren en yüksek nüfuslu metaverselerden biri” şeklinde açıklamada bulundu.
Dezeen kurucu ortaklardan Sello ise MVFW’in, dijital moda yaratan ve buna yatırım yapan herkes için önemli bir fırsat olduğunu ifade etti.
Son zamanlarda NFT ve metaverse sektörlerine giren marka sayısı artıyor. Düşük birim ürün ve dağıtım maliyetleri ve potansiyel olarak yüksek satış fiyatları ile NFT pazarı, geleneksel moda evleri için giderek daha çekici hale gelmeye başlıyor. Hatırlayacak olursak İtalyan moda markası Diesel, fiziksel ve dijital giyilebilir cihazlar için bir NFT platformu başlatmış, Gucci ise SuperGucci NFT koleksiyonu başlatmak için dijital karakter markası Superplastic ile ortaklık kurmuştu.
MVFW’de Gucci, yüzüncü yılını kutlamak için online oyun Roblox’da oyuncuların İtalyan moda tasarımcısı Alessandro Michele’in önemli tasarımlarını keşfedebilecekleri ve nadir sanal koleksiyonlar satın alabilecekleri çevrimiçi sanal bir sergiye ev sahipliği yaptı.
Görüldüğü üzere Metaverse Moda Haftası son derece renkli, etkileşimli ve yüksek ilgi ile gerçekleşti. Markaların bu alnada yaptıkları yatırımlar ve alt yapı geliştirmeleri bence son derece vizyoner. Zira oyun içi avatarlar için dijital giysiler ve lüks markaların NFT koleksiyonları kapsamında metaverse harcamalarında moda sektörünün farklı işbirlikleri ile son derece hızlı bir artış yakalayacağını düşünüyorum.
Morgan Stanley’in, “Luxury in the Metaverse” Raporu’na göre ise; Z jenerasyonu sanal dünyalarda daha fazla zaman harcıyor, avatarlarını kendilerinin bir uzantısı olarak görüyor ve her 5 Roblox kullanıcısından 1’i avatarlarını günlük olarak güncelliyor.
Yine oyun içi ürün yerleştirme konusunda yükselen bir trend var. Rapora göre lüks markalar için sosyal oyunlar potansiyel taşıyor. Sanal dünyadaki deneyimlerde imajın büyük önem taşıması markaların ulaşılabilir olmasının önemini artırıyor. Metaverse, lüks markaların hedef kitlesini daha genç müşterilere genişletme potansiyeline sahip görülüyor.
