ECEHAN ERSÖZ
Hürriyet.com.tr’de yayınlanmıştır. Her hakkı saklıdır.
Endüstri 4.0 kapsamında üretimdeki farklılaşmayı ve katma değerli değişimi sağlayan teknolojilerin birçoğu, tekstil ve moda sektöründe de öne çıkıyor. Dijitalleşmenin moda ve güzellik sektöründe, üretimden pazarlamaya sağladığı katkılar ve bu yeni anlayış Moda 4.0 (Fashion 4.0) kavramı ile tanımlanıyor. Moda 4.0 kapsamında öne çıkan teknolojilerden 3 boyutlu yazıcılar ile hazırlanan tasarımlar, Paris Haute Couture 2021 İlkbahar Yaz Koleksiyonları’nda da öne çıktı.
Moda sektörüne ilgim çocukluk yıllarıma dayanıyor. Sonrasında da iş hayatımda bu alanda çalıştım. Bu anlamda bir süredir teknoloji ve modanın sinerjisi olarak tanımlanan Moda 4.0 ile ilgili gelişmeler benim için son derece cazip diyebilirim.
Hatta bu konuda pandemi öncesinde 2019 yazında Bodrum ve Çeşme Alaçatı’da “Yapay Zeka’nın Moda ve Güzellik Sektörü’ne Etkileri” konulu seminerler düzenlemiştim. Moda tasarımlarında teknoloji ile gerçekleşmekte olan değişimler ve yenilikçi ürünler katılımcıların oldukça ilgisini çekmişti.
Şimdi Moda 4.0 kavramına biraz daha yakından bakalım.
Dijital dönüşüm ve Endüstri 4.0, dünya genelinde etkilerini sürdüren ve tüm sektörlerde işletme fonksiyonlarını ve iş yapma yöntemlerini değiştiren iki önemli kavram. Bu kavramlar, moda sektöründe Moda 4.0 (Fashion 4.0) olarak karşılık buldu.
Moda 4.0 kapsamında modaya katkı sağlayacak birçok teknoloji bulunuyor., Fashion ve Technology kelimelerinin birleşiminden oluşan Fashtech kelimesi ile de tanımlanan bu teknolojiler arasında nesnelerin interneti, sanal ve artırılmış gerçeklik, blok zincir teknolojisi, 3 boyutlu yazıcıları ve yapay zeka bulunuyor.
Peki bu teknolojiler moda sektöründe nasıl kullanılıyor?
Moda Sektörü’ne Katkı Sağlayan Teknolojiler
Moda trendlerinin belirlenmesinden, ürün kişiselleştirmesine, tasarımdan satışa kadar birçok alanda uygulamalar görülüyor.
Yapay zeka, trend geliştirme ve satın alma davranışların analizi ile kişisel beğeniye uygun giysi tasarımlarına katkı sağlayabiliyor. Ünlü trend tahminleri sitesi WGSN, moda sektöründe yapay zeka kullanımının 5G internet teknolojisinin yaygınlaşmasıyla artacağını öngörüyor.
Örneğin önde gelen moda markaları ile çalışan Heuritech firması, yapay zeka platformu ile Instagram ve Weibo üzerinde gerçekleştirdiği analizler ile gelecekte hangi trendlerin öne çıkabileceğini firmalara sunuyor.
2019 yılında Fast Company tarafından en yenilikçi firma seçilen StitchFix ise yine yapay zeka sayesinde stil aboneliği üzerinden yapmış olduğunuz alışverişleri analiz ederek sizin alışveriş modelinizi çıkarıyor. Daha sonra bunun üzerinden size kombinler hazırlayabiliyor.
Sanal gerçeklik mağazalarda ürün deneme konusunda akıllı kabinler ve aynalar ile karşımıza çıkıyor.
Blok zincir teknolojisi ise hem markaların taklit edilmesinin önüne geçilmesi hem de ürünlerin hangi şartlar altında üretildiğinin kaydının tutulması anlamında moda sektöründe gelecek vadediyor.
Üç boyutlu yazıcıların moda sektöründe kullanımına dair de önemli çalışmalar var. Üretiminde 3 boyutlu yazıcıların kullanıldığı kıyafetler Paris Haute Couture Haftası 2021 İlkbahar-Yaz kapsamında oldukça dikkat çekti.
Paris Haute Couture Haftası 2021 İlkbahar-Yaz ve Teknolojik Tasarımlar
Iris Van Herpen, teknolojinin modayla iş birliği konusunda benim uzun zamandır ilgiyle izlediğim bir isim. Modacının, Merlin Sheldrake’in Entagled Life kitabından ilham alınarak tasarladığı 2021 İlkbahar/Yaz Haute Couture koleksiyonu “Root of Rebirth” yani “Yeniden Doğuşun Kökleri” yaklaşık 9 dakikalık bir video ile tanıtıldı.
Wood Wide Web teması ile de doğanın yer yüzü ve yeraltındaki bölümlerinin bağını vurgulamaya çalıştı. 3 boyutlu baskıların ön planda olduğu koleksiyon ile moda ve teknolojinin etkileyici bir harmanı gözler önüne serildi.
Yarattığı tasarımlara New Couture diyen Van Herpen, 3 boyutlu baskı sayesinde elle imalatı imkânsıza yakın olan tasarımları hayata geçirmeye devam ediyor. İnce detaylarda lazer kesim kullanılıyor. Tüm bu uygulamalara işleme ve drapaj gibi klasik couture teknikleri de eşlik ediyor. Bu sayede Hibrit Haute Couture ortaya çıkıyor.
2015 senesinde gerçekleştirdiği Quaquaversal koleksiyonunda da ise yine ilginç detaylar vardı. Bu defilede teknoloji, mankenlerle birlikte baş roldeydi.
Beton bir masada yatmakta olan Game of Thrones’un yıldızı Gwendoline Christie’nin bedeni; programlanmış robotik kolların 3 boyutlu yazıcılar, lazer kesim ve dokumayı birleştiren bütünleşik üretimiyle, merkezden uçlara eş zamanlı büyüyen bir elbiseyle örülüydü.
Tüm bu örneklerde görüldüğü gibi moda için teknoloji, hem üretim aşmasının hem de sunum aşamasının önemli bir bileşeni haline geliyor artık. Ben de bu gelişmeleri heyecanla izlemeye ve sizlerle paylaşmaya devam edeceğim.
